เมื่อประเดือน...มาทักทาย



...แม้สมัยนี้เด็กๆ จะมีสื่อให้เรียนรู้มากขึ้น ทว่าการมีประจำเดือนครั้งแรก (ร้อยละ 80 ของผู้หญิงจะมีประเดือนครั้งแรกเมื่ออายุระหว่าง 11-14 ปี) ยังนับเป็นประสบการ์แปลกใหม่และน่าตกใจอยู่ไม่น้อย ทันโรคกับวัยรุ่นฉบับนี้ ก็เลยจะพาน้องๆ ไปรู้จักกับประจำเดือน...เรื่องธรรมดาของผู้หญิง...ไม่ใช่ความเจ็บป่วย เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องกันนะคะ

ประจำเดือน (จะเรียก รอบเดือน หรือ ระดู ก็ได้) หมายถึง การมีเลือดไหลออกมาจากช่องคลอดทุกรอบเดือน เกิดจากมีการสลายตัวของเยื่อภายในโพรงมดลูก จะเกิดขึ้นกับผู้หญิงเมื่อเริ่มเข้าสู่วัยสาวจนกระทั่งถึงวัยหมดประจำเดือน ยกเว้นในระยะที่มีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นเท่านั้น โดยรอบประจำเดือน ควรอยู่ในช่วง 28 วัน เร็วหรือช้าไปไม่เกิน 7 วัน (28+7) ระยะเวลาที่มีเลือดออก ประมาณ 3-5 วัน จำนวนเลือดที่ออกประมาณ 100-150 ซีซี. หรือถ้าใช้ผ้าอนามัยก็ไม่เกิน 3 ผืนชุ่มๆ ต่อวัน

- ลักษณะของเลือดประจำเดือน ควรเป็นเลือดน้ำ ไม่ใช่เลือดลิ่ม วันแรกๆ จะมีสีแดงค่อนข้างดำ วันต่อมาค่อยๆ จาง และหมดไป อาจมีอาการอย่างอื่นร่วมด้วย มากหรือน้อยแล้วแต่บุคคล เช่น มีอาการปวดท้องข้างในวันแรกๆ เพราะมดลูกจะบีบตัว บางคนอาจมีอาการนำมาก่อนการมีรอบเดือน เช่น หน้าอกคัดตึง หงุดหงิด ปวดศีรษะ ปวดหลัง อ่อนเพลีย เหนื่อย เป็นต้น ก็ไม่ต้องตกใจกันนะคะ

รอบเดือน...รับมืออย่างรอบคอบ ดังนี้ค่ะ

- อาบน้ำชำระล้างร่างกายและอวัยวะเพศได้ตามปกติ แต่ไม่ควรอาบน้ำร้อนจัดหรือเย็นจัด เพราะอาจทำให้เกิดอาการปวดประจำเดือนได้, ไม่ควรอาบน้ำในแม่น้ำลำคลองหรือสระว่ายน้ำ เพราะอาจมีสิ่งสกปรกหรือเชื้อโรคเข้าสู่ภายในช่องคลอดได้ค่ะ

- ควรเปลี่ยนผ้าอนามัยใหม่ทุกครั้งเมื่อเปียกชุ่ม หรือเปลี่ยนทุก 3-4 ชั่วโมง ทุกครั้งที่เปลี่ยนควรล้างอวัยวะเพศภายนอกด้วยน้ำและสบู่ และซับให้แห้งก่อนใช้ผ้าอนามัยผืนใหม่

- ผ้าอนามัยที่ใช้ควรเป็นแบบธรรมดาที่ซึมซับทางด้านนอก ไม่ควรใช้ชนิดสอดเข้าไปภายในช่องคลอด เพราะอาจลืมไว้นานเกินไปทำให้เกิดการติดเชื้อในช่องคลอดได้

- ออกกำลังกายได้ตามปกติ หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หนัก และโลดโผนจนเกินไป

- หากมีอาการปวดท้อง อาจใช้กระเป๋าน้ำร้อนวางบริเวณท้องน้อย ปกติอาการจะดีขึ้นได้ แต่ถ้ายังไม่ดีขึ้นให้ ทานยาแก้ปวดอย่างพาราเซตามอล 1-2 เม็ด ได้ค่ะ

- ควรบันทึกวันมาของประจำเดือนไว้ทุกๆ ครั้ง เพื่อให้ทราบว่าประจำเดือนมาสม่ำเสมอหรือไม่

- หากมีอาการผิดไปจากปกติมาก อาทิ ประจำเดือนมาล่าช้าไปมาก, ประจำเดือนออกมาผิดปกติ หรือมีอาการปวดท้องมากและเป็นทุกเดือน ควรบอกปัญหากับผู้ปกครองหรือปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจดูความผิดปกตินะคะ

น้องๆ ที่เพิ่งมีประจำเดือนอาจต้องใช้เวลาปรับตัวให้เคยชินสักพัก นานวันเข้าการมีประจำเดือนก็จะกลายเป็นเรื่องปกติ...จึงไม่ต้องเป็นกังวลกันนะคะ